چاه آبفشانی که بهانه ایجاد یک مجموعه فرهنگی بود، امروز دیگر زنده نیست.

علی حیدری مسئول کمیسیون گردشگری شورای شهر تفرش در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه مرکزی، به پتانسیل‌های فراوان تفرش جهت جذب گردشگر و مجموعه حکیم نظامی این شهر اشاره کرد و افزود: این مجموعه شامل موزه فرهنگ و هنر استاد نصیر، کتابخانه استاد نصیر، بقعه امامزاده ابوالعلی(ع)، مجموعه پارک، تئاتر روباز و پارک جنگلی است که البته احداث پارک جنگلی آن به تازگی آغاز شده است.وی با بیان اینکه کلنگ احداث مجموعه حکیم نظامی از سال 73 به زمین خورد، وجود پارکی در این منطقه را بهانه ایجاد و یا اضافه شدن دیگر فضاهای فرهنگی و در نهایت تشکیل مجموعه حکیم نظامی عنوان کرد.به گفته وی، بهانه ایجاد این پارک هم آبفشانی بود که مردم محلی به آن چاه دیوانه می‌گفتند.وی درخصوص چگونگی پیدایش این چاه گفت: قبل از ایجاد پارک در این منطقه نسبت به حفر چاه نیمه عمیق جهت استفاده به عنوان آب شرب اقدام شد اما، در میانه کار حفاران با این چاه برخورد کردند که آب گوگردی آن با فشار ناشی از خروج گاز بالا می‌آمد و به بیرون پرتاب می‌شد.وی با اشاره به کم شدن تدریجی سطح آب این چاه گفت: به دنبال تغییرات فیزیکی چاه و کم شدن سطح آب‌های زیرزمینی به دنبال کم شدن بارش‌ها این چاه کم کم خشک شد.وی با تاکید براینکه مدیریت درست چاه می‌توانست از خشک شدن آن جلوگیری کند، افزود: اوایل، هر نیم ساعت یکبار آب از این چاه فوران می‌کرد و جذابیت آن برای مردم باعث شد در این منطقه پارکی جهت تفریح مردم ایجاد شود که این اتفاق افتاد و با اضافه شدن دیگر فضاهای فرهنگی در نهایت مجموعه حکیم نظامی در این منطقه شکل گرفت اما، چاهی که بهانه‌ی ایجاد این امکانات شده بود، از دست رفت.وی در پایان تاکید کرد: این مجموعه با برخورداری از پارک جنگلی که احداث آن آغاز شده و در اولین مرحله به طول دو کیلومتر ایجاد خواهد شد، و همچنین با وجود بقعه امامزاده ابوالعلی(ع) و دیگر فضاهای فرهنگی به عنوان یک مجموعه فرهنگی، گردشگری و تاریخی مورد استفاده عموم قرار خواهد گرفت.به گزارش ایسنا، آبفشان‌ها روزنه خروج فشار تجمع یافته در داخل زمین و خروج آب‌های به جوش آمده هستند. محل ایجاد فوران آبفشان اتفاقی نیست بلکه شرایط ویژه‌ای در فعالیت آبفشان در یک منطقه دخیل است، به این صورت که فشار بخار آب بالای ماگما (سنگ‌های مذاب) باید به سطح آب‌های زیرزمینی رسیده و بین سطح زمین و لایه‌های داخل زمین محبوس شود.هنگامی که مخزن آب موجود در اعماق زمین (گوشته) به واسطه تماس با ماگما و سنگ‌های بسیار داغ موجود در زیر به نقطه جوش می‌رسد، گرما و بخار فشار زیادی ایجاد می‌کند. در این شرایط درز و شکاف‌های موجود در لایه‌ها همانند اگزوز عمل کرده و فشار بخار داغ داخل زمین از طریق آن‌ها فرار کرده و به سطح آب‌های زیرزمینی (که در پوسته زمین قرار دارند)، می‌رسد.وقتی حرارت به آب‌های زیرزمینی می‌رسد، آن‌ها نیز به جوش آمده و بخار بیشتر شده و در نتیجه فشار بیشتری ایجاد می‌شود اما این بخار آب پر فشار درست زیر سطح زمین محبوس شده است. به همین علت فشار به میزان خیلی زیادی افزایش پیدا می‌کند. همین که فشار به قدری زیاد شد تا فورانی در بیرون حاصل کند، آزاد می‌شود. با ایجاد فوران فشار بخار محبوس شده چند هزار لیتر آب داغ در حال جوش را به بیرون پرتاب می‌کند که ممکن است چند صد متر بالاتر از سطح زمین فوران کند.به این صورت آبفشان تشکیل‌شده و خیلی زود فوران‌های منظم بخار و آب داغ آزاد می‌شود. این رویدادی طبیعی است که برای کاهش فشار بخار تجمع یافته نزدیک به هسته زمین اتفاق می‌افتد، جایی که سنگ‌های داغ و ماگما مخازن آب را در حال جوش نگه می‌دارند.

به نظر می‌رسد تغییرات دمایی کره زمین، کاهش آب‌های زیرزمینی و خشکسالی از دلایل کاهش فعالیت آبفشان‌ها و یا خشک شدن آنها باشد.